Efrîn’in 2018 yılında Türk devleti tarafından işgal edilmesinin ardından halk Şehba’ya göç ederek öz güce dayalı ekonomiyi geliştirmek için birçok proje geliştirdi. Bu projelerden biri de 2022 yılında geliştirilen kooperatif projeleri. Efrîn-Şehba Kantonu Kooperatif Projeleri Yöneticilerinden Yahya Hesen Mihemed, kooperatif projelerini anlattı.

Efrîn-Şehba Kantonu Kooperatif Projelerine 2022 yılında başladıklarını kaydeden Yahya Hesen, “Efrîn’in işgali ardından Şehba’ya göç eden halk için kooperatif projeleri geliştirmeye ihtiyaç duyuldu. Efrîn halkı, doğayı ve yeşilliği seven bir halk. Kantonun coğrafi özelliklerinden kaynaklı kooperatif geliştirmeye uygun bir alanda yaşıyoruz. Toplumun doğrudan yer aldığı komün sistemi üzerinden faaliyetlerimiz örgütledik. Komün aracılığıyla 5-6 aileyi bir araya getirerek ziraat kooperatifleri geliştirdik. Toplumun kalkındırılması, günlük yaşamını devam ettirebilmesi için kooperatif örgütlenmesi önemliydi. Halklar arası dayanışma, kolektivizm ve öz güce dayanan ekonominin geliştirilmesi için de önemli bir adımdı. Her bir aileye bir hektardan iki hektara kadar arazi verdik. Her bir kooperatif projesinde kaç aile varsa ona göre hektarı belirledik. 7 aile varsa 10 hektara kadar arazi ailelere teslim ediliyor. İhtiyaçlara göre ekini belirledik. En önemli kooperatifimiz en fazla ihtiyaç duyulan besin olan buğday kooperatifi. Buğday dışında arpa, kimyon, baklagiller vb. mıntıkanın ihtiyaçları doğrultusunda belirlendi” diye konuştu.

KOOPERATİF SAHİPLERİNE DESTEK

Yahya Hesen, 2 yıllık kooperatif çalışmalarını şu şekilde anlattı: “Yeni bir proje olduğu için kooperatifte yer alan ailelere doğrudan maddi destek sunduk. Tarlayı sürmeden ekim ve biçime kadar yine dikilecek fidanlara kadar ihtiyaçlar doğrultusunda örgütlenmeye gittik. Gübre ve hastalıkların önünü alacak ilaçlar da alındı. Proje yeni olduğu için doğrudan kooperatifleri besliyoruz fakat önümüzdeki yıllarda kooperatifler kendi başlarına çalışmalarını sürdürebilecek düzeye gelecektir. Sulama imkanları yaratmaya çalışıyor. Dolayısıyla sulak bölgeleri tercih ediyoruz.

2022 yılında 2 bin 100 hektar arazi ziraat kooperatif için kullanıldı. 227 ziraat kooperatifi geliştirildi. Bu projelerin yüzde 65’i sonuç aldı. Bazı projelerimiz istenilen sonucu elde edemedi. Çünkü hem saldırı ve ambargo hem de mevsim koşulları elverişli değildi. Ziraat kooperatifi dışında ise ilk kez fırın kooperatifi geliştirildi. Günde yaklaşık 7 bin poşet ekmek çıkarılıyor.”

ESAS AMAÇ DAYANIŞMAYI GÜÇLENDİRMEK

Kooperatiflerin esas amacının toplum içerisinde dayanışma, birlik ve uyum sağlama olduğunu belirten Yahya Hesen, kooperatiflerden elde edilen kazanca ilişkin şunları dile getirdi: “Dayanışma ve yardımlaşmayla beraber ailelerde elde edilen kazançtan pay ayrılıyor. Kooperatiflere gelişmesi amacıyla sunduğumuz destek dışında kazançtan gelir elde etmiyoruz. Elde edilen gelirde farklı kooperatif projeleri için harcanıyor. Kooperatif projeleri için elde edilen gelirden yüzde on beşini alıyoruz, geri kalan ise kooperatifte yer alan ailelere paylaştırılıyor.”

2023 YILINDA 562 PROJE GELİŞTİRİLDİ

2022 yılına göre daha fazla proje oluşturduklarını kaydeden Yahya Hesen, şöyle devam etti: “2022 yılında 2 bin 100 hektar arazide 227 projeler oluşturduk. Çoğu buğday, arpa, baklagil ve kimyon kooperatifi idi. Bin 500 aile de kooperatifte yer aldı. İşsizlik oranında ise yüzde 30 düşüş yaşandı. Halkımız aktif bir şekilde topluma karıştı ve ekonomik kalkınma yaşandı. Ayrıca kooperatif projeleriyle göçün önüne de geçildi. 2023 yılında ise kooperatife rağbet arttı ve 375 ziraat kooperatifi geliştirildi. Şu an elimizde 2 bin 547 hektar arazi bulunuyor. 2 bin 246 hektar arazi ise ekildi. Böylece 3 bin 700 aile kooperatif projelerinde yer alıyor. 187 zeytin ağacı kooperatifi de oluşturduk. Bin aile de zeytin ağacı kooperatifinde yer alıyor.”

İşgalci Türk devletinin saldırılarına ve Şam hükümeti ambargosuna rağmen 2024 yılında yeni projeler geliştireceklerini kaydeden Yahya Hesen, konuşmasını şöyle noktaladı: “Öz gücümüze dayalı, dış ülkelere bağımlı olmadan ekonomimizi geliştirmek istiyoruz. Plastik sera projesi, yoğurt ve peynir fabrikası, yem fabrikası ve bulgur fabrikası inşa edeceğiz.”